İsrail ordusunun Pazartesi günü Lübnan’daki Hizbullah hedeflerine yönelik başlattığı son yılların en kapsamlı hava saldırısı gece boyunca devam etti. 500’e yakın kişi hayatını kaybederken, ülkenin güneyinde on binlerce kişi evlerini terk etti.
BBC’ye konuşan güneyden kaçan halk Beyrut’a olan yolcuklarının 17 saat sürdüğünü aktarıyor.
Birçok havayolu Beyrut’a uçuşlarını durdurdu.
Ülkenin güneyindeki hedeflerin yanında, doğudaki Bekaa Vadisi, kuzeyde Suriye sınırındaki bazı bölgeler havadan vurulurken Hizbullah, roket saldırılarıyla karşılık verdiğini söylüyor.
Lübnan Sağlık Bakanlığı, Pazartesi günü ülkenin güneyine yapılan saldırılarda ölü sayısının 492’ye ulaştığını, yaralı sayısının da 1645’e çıktığını duyurdu.
Ölenler arasında 35 çocuk ve 58 kadın olduğu kaydedildi.
Lübnan Sağlık Bakanı Firass Abiad, saldırıların olduğu bölgelerden binlerce ailenin tahliye edildiğini açıkladı.
İsrail ordusu 1,600’den fazla ‘Hizbullah hedefinin’ vurulduğunu savunuyor.
Hizbullah’ın İsrail’in kuzeyine fırlattığı roketlerin ise imha edildiği veya açık araziye düştüğü belirtildi.
Ordu, Lübnan’daki operasyonunda bir sonraki aşama için hazırlandığını açıklamıştı.
İsrail’in Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi konuyla ilgili açıklamasında, “Hizbullah’ın son 20 yıldır geliştirdiği muharebe altyapısını hedefliyoruz. Bu çok önemli. Hedefleri vuruyor ve sonraki aşamalar için hazırlanıyoruz” dedi.
İsrail ordusu Beyrut’a “hedefli bir hava saldırısı” düzenledi. Reuters haber ajansına göre saldırının hedefinde Hizbullah’ın güney cephesinden sorumlu kıdemli lideri Ali Karaki vardı.
Hizbullah, Karaki’nin durumunun iyi olduğunu açıkladı.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Savunma Bakanlığı (Pentagon) Orta Doğu’ya “sınırlı sayıda” takviye birlik göndereceğini açıkladı.
Pentagon Sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder, “Orta Doğu’da artan gerilim ışığında, yüksek ihtiyat adımı olarak bölgede bulunan kuvvetlerimizi güçlendirmek için az sayıda takviye ABD askeri personeli gönderiyoruz” dedi.
Ryder, “herhangi bir saldırı olması durumunda kuvvetlerimizi savunabileceğiz” diye ekledi.
Kuzeye kaçanlar anlatıyor
BBC’nin Beyrut’taki muhabirleri Orla Guerin, Nafiseh Kohnavard ve Carine Torbey, ülkenin güneyinden kaçanlarla konuştu.
Nebatiye kasabasında öğrenci olan Zahra Sawli, “Sabah 6’da bombalama sesleriyle uyandım. Öğlene doğru saldırılar yoğunlaşmaya başladı ve çok sayıda patlama gördüm” diye Pazartesi sabahı yaşadıklarını anlattı.
Gün ortasına doğru, Beyrut’a doğru kuzeye giden yollar oluşan trafikle tıkandı. Altı şeritli sahil yolunun her şerididinde başkente doğru giden araçlar vardı.
BBC, Beyrut’a tek bir motosikletle gelen beş kişilik bir aileyle konuştu.
Güneydeki bir köyden, kuzeydeki Trablus’a gidiyorlardı. Bitkin düşmüşlerdi.
Baba, “Ne dememizi istiyorsunuz? Sadece kaçmak zorundaydık” diye durumlarını anlattı.
Okullar, güneyden kuzeye sivil akını için aceleyle sığınaklara dönüştürüldü. Hükümet emriyle, Beyrut ve Trablus ile ve Lübnan’ın doğusundaki okullar sığınak olarak kullanılacak.
Başkentteki Hizbullah’ın kalesi olarak bilinen Dahiye mahallesinde yaşayan 57 yaşındaki Muhammed, BBC’ye “1975’ten beri tüm savaşlardan sağ çıktığını” ve durumun artık kendisi için normal olduğunu söylüyor ve “Ayrılmayacağım, evimde olacağım” diyor.
İsrail’in saldırılarına karşılık verildiğini açıklayan Hizbullah, İsrail’in kuzeyinde askeri üsler ve lojistik depolar gibi hedeflere “onlarca” füze saldırısı düzenlediğini duyurmuştu.
İsrail ordusu ayrı bir açıklamada, Lübnan’dan en az 35 roketin ateşlendiğini ve 50’li yaşlarda bir kişinin şarapnel parçasıyla hafif yaralandığını açıklamıştı.
Sözcü Hagari, Lübnan’a olası bir kara harekâtına ilişkin soruya, “İsrail’in kuzeyinden tahliye edilen halkın evlerine güvenli bir şekilde dönmeleri için ne gerekiyorsa yapacağız” dedi.
Hagari, Lübnan’ın güneyinde yaşayan halka da Hizbullah mevzilerinden uzak durma çağrısı yaptı.
Analiz: ‘Saldırı karadan sürebilir’
BBC’nin Uluslararası Editörü Jeremy Bowen’ın analizine göre, İsrail’in Lübnan’ın güneyine havadan başlayan saldırları kara harekatıyla devam edebilir:
İsrail ordusu 23 Eylül sabahı basın brifinginde savaşla ilgili, Hamas’ı yok etmek ve rehinelerine ülkelerine geri götürmek hedeflerine, İsrail’in kuzeyinde yerlerinden edilen 60 binden fazla İsrailli’nin evlerine dönüşünü ekledi.
İsrail hava kuvvetlerinin bölgeyi hedef alması nedeniyle Lübnan tarafında evlerini terk etmek zorunda kalan insanların sayısı bunun neredeyse iki katı.
İsrail ordusu sözcüsü havadan saldırının devam edeceğini söyledi ancak sınır bölgelerindeki Hizbullah altyapısının yok edilmesi ve güçlerinin geri püskürtülmesinden de bahsetti.
Bunun ordunun havadan kolaylıkla yapabileceği bir şey olduğunu düşünmüyorum.
İsrail’in geçmişteki Lübnan işgalleri onlar açısından genellikle mutlu sonla bitmedi.
İşgaller beklendiği gibi gitmedi ve İsrail için stratejik olarak büyük değişiklikler sağlayacağı tahmin edilse de geçmişte onları, kuzeyde güvenliğin sağlanması açısında daha büyük bir karmaşaya sürükledi.
Lübnanlı telekom şirketi: ‘İsrail 80 binden fazla uyarıyla kaos yaratmaya çalıştı’
Reuters’a açıklama yapan Lübnan’ın telekom operatörü Ogero, İsrail’in telefon çağrıları ve mesajlarla tahliye mesajları yayımladığını söyledi. Buna göre toplam 80 binden fazla uyarı yapıldı.
Çağrıların Lübnan’da “kaos yaratmaya yönelik psikolojik savaşın” parçası olduğu iddia edildi.
İsrail’in Lübnan sınırında yaşayan 60 bin kadar kişi, 7 Ekim sonrası başlayan saldırılar nedeniyle yerlerinden edildi.
Binyamin Netanyahu hükümeti, geçen hafta vatandaşlarının buralardaki evlerine dönmesini yeni savaş hedefi olarak belirledi.
Bu yeni savaş hedefinin duyurulması sonrası Beyrut başta olmak üzere Lübnan’da 5 bin kadar çağrı cihazı ve telsiz infilak etti.
Cuma günkü İsrail hava saldırısında ise 16 üst düzey Hizbullah komutanı öldürüldü. Bu hava saldırısında aralarında kadın ve çocukların olduğu 45 kişi daha hayatını kaybetti.
Ölenler arasındaki İbrahim Akil, bağlantıları ve Hizbullah içinde üst düzey bir isim olması nedeniyle ABD’nin arananlar listesindeydi.
Hizbullah ve İsrail arasındaki gerginlik en üst seviyeye çıkmış durumda. İki taraf da ‘yeni bir aşamaya’ geçildiği yönünde açıklamalar yapıyor.
Hizbullah ve İsrail arasındaki çatışmalar, uluslararası kaygıları da artırdı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres CNN’e yaptığı açıklamada “Lübnan’ın bir diğer Gazze’ye dönüşme ihtimalinden korktuğunu” söyledi.
BM Lübnan Özel Koordinatörü Jeanine Hennis-Plasschaert de Orta Doğu’nun “facianın eşiğinde olduğunu” belirtti.
Bu arada ABD Başkanı Joe Biden’ın Washington’ın “daha geniş kapsamlı bir savaşın çıkmasını önlemek için elinden gelen her şeyi yapacağını” vurguladı.
AB de “aşırı” kaygılı olduğunu belirtirken, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy “derhal ateşkes” çağrısı yaptı.
Türkiye’de Dışişleri Bakanlığı, saldırıları, “İsrail’in tüm bölgeyi kaosa sürükleme çabasının yeni bir aşaması” olarak nitelendirdi.
Perşembe günü konuşan Hizbullah lideri Hasan Nasrallah İsrail’i suçlamış “tüm kırmızı çizgilerin aşıldığını” söylemiş ve “adil bir ceza” verileceği taahhüdünde bulunmuştu. İsrail henüz saldırıların sorumluluğunu üstlenmedi.